Ik word 18

Voor veel zaken die je online moet regelen, zoals het aanvragen van huur- en zorgtoeslag, heb je DigiD nodig. Met jouw DigiD laat je zien wie je bent als je online iets regelt. Vraag je DigiD op tijd aan, want je kan hem niet direct gebruiken. Na aanvraag ontvang je binnen 3 werkdagen een brief met activatiecode. Voor de aanvraag heb je het volgende nodig:

• Burgerservicenummer (BSN)
• Adres waarop je staat ingeschreven bij je gemeente
• Je telefoon

Ga naar de website van DigiD om je aanvraag te starten.

Met een zorgverzekering worden belangrijke zorgkosten zoals een bezoek aan de huisarts of het ziekenhuis vergoed. Vanaf je 18de ben je verplicht om zelf een zorgverzekering af te sluiten. Zorg ervoor dat je dit binnen een maand na je verjaardag doet. Je bent namelijk niet meer verzekerd via je ouders of verzorgers.

Elke maand betaal jij een vast bedrag aan jouw zorgverzekering. Dit heet premie. Van de overheid kun je zorgtoeslag krijgen om (een deel van) die maandelijkse kosten te betalen. Meer weten of een proefberekening maken? Op de website van de Belastingdienst lees je alle informatie.

Handig om te weten wat alles inhoudt:

• Basisverzekering: Vergoedt kosten zoals de huisarts, medicijnen en de zorg in het ziekenhuis. Kies een pakket dat bij je past, bijvoorbeeld een voordelig studentenpakket. Gebruik vergelijksites om de beste optie te vinden.
• Aanvullende verzekering: Voor zorgkosten die niet door de basisverzekering worden gedekt, zoals tandarts of fysiotherapie. Een aanvullende verzekering is niet verplicht. Kies het alleen als je denkt dat je het nodig hebt.
• Premie: Het maandelijkse bedrag dat je betaalt voor je verzekering.
• Verplicht eigen risico: Dit is het bedrag dat je zelf moet betalen voordat je verzekering de kosten dekt. Het minimum is € 385 per jaar, maar je kunt dit verhogen tot € 885 om je maandelijkse premie te verlagen. Dit betekent wel dat je meer zelf betaalt bij zorgkosten.
• Eigen bijdrage: Voor sommige zorgkosten, zoals kraamzorg of specifieke medicijnen, betaal je een deel zelf.

Toeslagen is geld dat je krijgt van de overheid om je te helpen met het betalen van bijvoorbeeld je zorgverzekering of de huur van je woning. We noemen dit zorg- en huurtoeslag. Lees hieronder de verschillen.

Heb je een vraag over toeslagen? Of heb je hulp nodig? Maak dan een afspraak met Sociaal Raadslieden. Zij geven jou advies en hulp bij vragen over toeslagen, uitkeringen en belastingzaken. Dit is gratis en vertrouwelijk.

Zorgtoeslag

Heb je een zorgverzekering? Dan kun je zorgtoeslag krijgen. Of en hoeveel je ontvangt, hangt af van je inkomen. Als je recht hebt op zorgtoeslag, ontvang je elke maand een bedrag, zodat zorg voor jou betaalbaar blijft. Via de website van de Belastingdienst kan je een proefberekening maken en zien of je recht hebt op zorgtoeslag.

Huurtoeslag

Huurtoeslag helpt je met het betalen van een woning. De hoogte hangt af van je huurprijs, leeftijd en inkomen. Zit je op kamers? Dan kun je huurtoeslag aanvragen als je kamer een zelfstandige woning is met eigen keuken en toilet.

Let op: Ben je jonger dan 23 jaar? Dan mag je huur niet hoger zijn dan €454,47 (prijspeil 2024: dit bedrag kan jaarlijks veranderen).

Via de website van de Belastingdienst kan je een proefberekening maken en zien of je recht hebt op huurtoeslag.

Vanaf je 18e regel je je eigen geldzaken. Voor zorgtoeslag, studiefinanciering of salaris heb je een eigen bankrekening nodig. Heb je al een kinderrekening? Die verandert bij je 18e verjaardag automatisch in een gewone rekening waarvoor je betaalt. Als je studeert, kun je vaak gratis overstappen naar een studentenrekening.

Inkomsten en uitgaven

Goed met geld omgaan voorkomt geldzorgen en stress. Het is handig als je precies weet hoeveel geld je krijgt en hoeveel je uitgeeft. Je kan dit bijhouden door:

• Een overzicht op te vragen via je bank
• Gebruik te maken van de internetbankieren-app
• Zelf alles op te schrijven in een boekje
• Digitaal bijhouden via Excel. Lees meer over handige tools op de website van Nibud.

Voorkom rood staan, lenen en extra kosten

Heb je vaak te weinig geld? Dan is het verleidelijk om te lenen, rood te staan of later te betalen. Maar let op: dit kost je extra geld door rente en kan leiden tot financiële problemen.

• Rood staan: Je geeft meer uit dan er op je rekening staat en leent zo van de bank. Dit kost rente. Je kunt bij je bank aangeven dat je niet rood wilt staan.
• Lenen: Vanaf 18 jaar kun je lenen, bijvoorbeeld met een creditcard of iets op afbetaling. Je betaalt altijd meer terug door rente. Probeer eerst 2 maanden geld te sparen: lukt dit niet, dan is lenen misschien niet een goed idee.
• Te laat betalen: Koop je nu en betaal je later (bijvoorbeeld via Klarna)? Betaal dan op tijd om extra kosten te voorkomen. Incassokosten kunnen snel oplopen. Betaal je helemaal niet, dan kan een deurwaarder worden ingeschakeld. Lees meer informatie over incassokosten op de website van Rijksoverheid.

Heb je vragen over incassokosten of andere geldzaken? Maak een afspraak met de Sociaal Raadslieden. Zij kunnen jou helpen. De hulp is gratis en vertrouwelijk.

Heb je te weinig geld om voor jezelf te zorgen? Dan moeten jouw ouders je helpen tot je 21 bent. Je ouders zijn verantwoordelijk voor onderdak, kleding, voeding, scholing en medische hulp.

Als je geen of weinig inkomsten hebt, kan je daarnaast in sommige gevallen in aanmerking komen voor een uitkering. Wat voor soort uitkering dat is, is afhankelijk van je situatie. Je vraagt deze aan via het UWV.

• Een WW-uitkering krijg je als je je baan verliest.
• Een Wajong-uitkering is voor mensen met een arbeidsbeperking.

Kun je geen uitkering van het UWV krijgen? Dan kun je soms recht hebben op een bijstandsuitkering. Als je tussen de 18 en 20 jaar bent, geldt de jongerenbijstand: een lager bijstandsbedrag omdat je ouders nog een onderhoudsplicht hebben. Als je zelfstandig woont en je ouders kunnen je niet ondersteunen, kun je een hogere bijstand aanvragen.

Voor meer informatie over bijstand kun je bellen naar 073-6155155 of contact opnemen met het Doorstroompunt073 via hetzelfde nummer.

Loonheffing is het geld dat automatisch van je salaris wordt ingehouden voor belasting en premies. Als student of scholier kun je je werkgever vragen om de studenten- en scholierenregeling te gebruiken. Hierdoor wordt er minder of zelfs geen loonheffing ingehouden, en houd je meer nettoloon over.

Hoe vraag ik de regeling aan?

• Laat je werkgever weten dat je de regeling wilt gebruiken.
• Gebruik hiervoor het formulier van de Belastingdienst.

Meerdere bijbaantjes?

• Vraag de regeling aan bij de werkgever waar je het meest werkt, want je kunt deze regeling maar bij één werkgever tegelijk gebruiken.
• Heb je meerdere baantjes? Doe belastingaangifte. Je hebt mogelijk te veel belasting betaald en kunt geld terugkrijgen.

Als je werkt, betaal je belasting. Dit geld gebruikt de overheid voor dingen zoals scholen, ziekenhuizen en wegen. Soms betaal je te veel belasting via je salaris, en kun je geld terugkrijgen. Betaalde je te weinig? Dan moet je bijbetalen.

Aangifte inkomstenbelasting betekent dat je aan de Belastingdienst doorgeeft hoeveel je in een jaar hebt verdiend. Op basis daarvan berekenen ze hoeveel belasting je moet betalen of terugkrijgt. Heb je een brief ontvangen van de Belastingdienst? Dan ben je verplicht om aangifte te doen. Doe je dit niet, dan kun je een boete krijgen.

Hoe doe ik aangifte?

1. Je ontvangt jaarlijks een brief van de Belastingdienst als je aangifte moet doen.
2. Log in op mijn.belastingdienst.nl met je DigiD.
3. Controleer je ingevulde inkomensgegevens en aftrekposten.
4. Klopt alles? Verstuur je aangifte.

De Belastingdienst heeft een makkelijk stappenplan gemaakt. Bekijk deze op de website van de Belastingdienst.

Hulp nodig?

Vraag hulp aan een familielid, vriend of Sociaal Raadslieden. Zij kunnen jou helpen met het invullen van de aangifte inkomstenbelasting. De hulp is gratis en vertrouwelijk. De Belastingdienst kan je ook helpen.

Heb je schulden of moeite om rond te komen? Wacht niet langer! Hoe langer je wacht, hoe groter de problemen kunnen worden. Je staat er niet alleen voor. Het team van Eerste Hulp Bij Geldzaken biedt gratis hulp en advies over geldzaken. Ook als je nog niet precies weet waar je hulp bij nodig hebt. Samen zoeken we naar een oplossing.

Je kunt op verschillende manieren contact opnemen:

• Bel (073) 615 51 55.
• Stuur EHBG een bericht via het digitaal contactformulier.

Kom langs. Dat kan op werkdagen tussen 9.00 en 16.00 uur bij ons loket (Weener XL, Oude Vlijmenseweg 200, ’s-Hertogenbosch). Hiervoor hoef je geen afspraak te maken.

Vanaf je 18e zijn je ouders niet meer aansprakelijk voor schade die jij veroorzaakt. Maak je iets kapot van iemand anders? Dan moet je dat zelf betalen.

Een aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren (AVP) is niet verplicht, maar wel slim om af te sluiten. Hiermee ben je verzekerd tegen schade die je per ongeluk veroorzaakt bij anderen. Zonder verzekering moet je bijvoorbeeld na een ongeluk alle kosten zelf betalen, wat snel hoog kan oplopen en je in financiële problemen kan brengen. Het afsluiten van een aansprakelijkheidsverzekering is eenvoudig en regel je via je bank.

WA staat voor Wettelijke Aansprakelijkheid. De WA-verzekering is verplicht voor voertuigen zoals auto’s, motoren, brommers, scooters of scootmobielen. Deze verzekering betaalt de schade die je met je voertuig aan anderen veroorzaakt. Zonder deze verzekering mag je niet de weg op en ben je strafbaar.

Schrijf je vanaf je 18e in bij een woningcorporatie, zelfs als je nog niet op jezelf wilt wonen. Je komt op een wachtlijst en bouwt inschrijftijd op. Je kan je bij verschillende woningcorporaties inschrijven.

Sociale huurwoningen

Sociale huurwoningen zijn bedoeld voor mensen met een lager inkomen. Of je hiervoor in aanmerking komt, hangt af van je inschrijftijd, inkomen en persoonlijke situatie. Door je in te schrijven, bouw je inschrijftijd op, wat je plek op de wachtlijst bepaalt. Zodra je staat ingeschreven, kun je reageren op huurwoningen.

Inschrijven in onze gemeente doe je via de website van Thuispoort. Hier plaatsen 8 woningcorporaties uit de regio Noordoost-Brabant/Gennep al hun sociale huurwoningen én midden huurwoningen (voor hogere inkomens).

Op de website van de Rijksoverheid vind je de inkomensgrenzen en meer informatie over je recht op een sociale huurwoning.

Op kamers

Ben je op zoek naar een studentenkamer? Schrijf je dan al vanaf je 16e in via de website van Thuispoort Studentenwoningen. Hier vind je betaalbare studentenkamers van BrabantWonen en Woonstichting JOOST.

Let op: om in aanmerking te komen voor een studentenkamer in ’s-Hertogenbosch, moet je ingeschreven staan bij een Bossche onderwijsinstelling.

Jongeren tussen 16 en 18 jaar die geen diploma hebben, hebben een kwalificatieplicht. De kwalificatieplicht betekent dat je verplicht bent onderwijs te volgen als je geen startkwalificatie hebt. Een startkwalificatie is een diploma havo, vwo, mbo-niveau 2 of hoger. Tussen de 18 en 23 jaar ben je niet meer verplicht om een startkwalificatie te halen of om naar school te gaan.

Doorstroompunt073 biedt hulp aan jongeren tussen de 16 en 27 jaar die geen startkwalificatie hebben. Zij helpen bij het doorstromen naar school, werk of hulp.

Wil je contact met Doorstroompunt073? Bel naar (073) 615 51 55 of stuur een bericht via het digitaal contactformulier. We maken dan een afspraak of komen thuis op bezoek.

Als je 18 wordt en op school zit, heb je recht op een tegemoetkoming scholieren of studiefinanciering. Dit is geld dat je kan krijgen om (een deel van) je school- of studiekosten te betalen. Je kan dit aanvragen via de website van Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Het geld betaal je na je studie terug, meestal met rente. Rente betekent dat je extra geld moet betalen boven op het geleende bedrag.

De DigiDingen-desk is een handige website die jou meer verteld over de tegemoetkoming scholieren of studiefinanciering.

Krap bij kas, maar wel naar het mbo?

Heb je weinig geld, maar wil je toch naar het mbo? Bekijk wat er mogelijk is op de website van Gelijke Kansen. Dit initiatief van de gemeente ’s-Hertogenbosch biedt hulp en mogelijkheden voor jongeren in jouw situatie.

Volg je een voltijd mbo-, hbo- of universitaire opleiding? Vraag dan een studentenreisproduct aan via de website van OV-chipkaart. Hiermee kun je gratis of met korting reizen met het openbaar vervoer. Je hebt een persoonlijke ov-chipkaart nodig. Deze kost eenmalig € 7,50. Je kunt kiezen tussen een week- of weekendabonnement. Mbo’ers jonger dan 18 jaar komen ook in aanmerking.

Let op: stop het studentenreisproduct op tijd wanneer je er geen recht meer op hebt om extra kosten te voorkomen. Dit gebeurt niet automatisch.

Alle informatie is te vinden op de website van DUO of de website van Studentenreisproduct.

Als je stopt met je studie, zijn er een paar dingen die je moet regelen. Doe dit op tijd om geldproblemen te voorkomen:

• Schrijf je uit bij je opleiding (voor mbo via je school, voor hbo of universiteit via de website van Studielink)
• Zet je studiefinanciering stop via de website van Mijn DUO. Als je dit te laat doet, moet je het geld terugbetalen. Wil je hier meer over weten? Ga dan naar de website van Mijn DUO.
• Zet je studentenreisproduct stop. Als je dit te laat doet, krijg je een flinke boete. Meer informatie over het stopzetten van je studentenreisproduct kun je op de website van Studentenreisproduct vinden.

Zit je in je eerste studiejaar, en wil je stoppen? Dan kan je voor 1 februari gebruikmaken van de eerstejaarsregeling. Meer informatie hierover kun je op de website van DUO vinden. Je hoeft de basisbeurs, aanvullende beurs en het studentenreisproduct (prestatiebeurs) niet terug te betalen. Kijk voor meer info over stoppen met je studie op de website van DUO.

Ontvang je op dit moment ondersteuning van een coach, psycholoog of een andere vorm van jeugdhulp? Tot je 18e verjaardag valt deze hulp onder de Jeugdwet. Deze wet stopt meestal wanneer je 18 jaar wordt. Het is belangrijk dat je op tijd nadenkt over wat voor hulp of ondersteuning je na je 18e nog nodig hebt. Praat hierover met je hulpverlener en mensen in je omgeving, zodat deze ondersteuning op tijd geregeld kan worden.

Vergeet niet dat je vanaf je 18e zelf een zorgverzekering moet afsluiten. Meer informatie hierover vind je onder het kopje ‘Zorgverzekering afsluiten’.

Weet je het even niet meer? Waar kan je dan naar toe voor hulp?

Koo

Heb je thuis of op andere vlakken in je leven hulp nodig of kom je er niet uit? Heb je vragen over wonen, zorg, welzijn, werk en geldzaken? Voor informatie en advies kun je in de gemeente ’s-Hertogenbosch terecht bij Koo. Koo kan je helpen om de weg te vinden naar de juiste hulp en ondersteuning.

Je bereikt Koo door te bellen of appen naar (073) 615 32 25.

Huisarts

Naast Koo en Jip kun je altijd naar je huisarts. Veel huisartsenpraktijken hebben een praktijkondersteuner die hulp biedt. Daarnaast kan de huisarts je doorverwijzen naar andere vormen van hulp.

Iedereen in Nederland komt vanaf 18 jaar in het Donorregister terecht. Je geeft aan of je na jouw overlijden wel of geen organen en weefsels wilt doneren. Denk hierbij aan een nier of longen, en bijvoorbeeld huid of bloedvaten.

Heb je nog geen keuze ingevuld? Dan ontvang je een brief van het Donorregister met de vraag om dit alsnog te doen. Laat je niets weten, dan wordt jouw status automatisch ingesteld op ‘geen bezwaar tegen orgaandonatie’. Dit betekent dat je organen mogelijk beschikbaar worden gesteld voor patiënten na je overlijden. In dat geval bespreekt een arts dit met je familie. Het is belangrijk dat je familie op de hoogte is van jouw keuze, zodat zij weten wat jij wilt.

Vanaf je 18e kun je jouw keuze invullen via de website van Donorregister.

Vanaf je 18e verjaardag mag je als Nederlandse inwoner stemmen. Dit betekent dat je meedoet aan verschillende verkiezingen, zoals die voor de Tweede Kamer, Eerste Kamer, Provinciale Staten, waterschappen, gemeenteraden, en het Europees Parlement. Europese verkiezingen vinden elke 5 jaar plaats, andere verkiezingen elke 4 jaar.

Het is niet verplicht om te stemmen, maar het is wel heel belangrijk. Dit is jouw kans om mee te beslissen over de toekomst van ons land. Naast het recht om te stemmen, heb je vanaf 18 jaar ook het recht om zelf een politieke partij op te richten of je verkiesbaar te stellen via een bestaande partij.

Het is soms best ingewikkeld, al die dingen zelf regelen. Je hoeft het niet alleen te doen. Vraag je ouders, verzorgers, zus, broer, buurman, leraar, vriend of vriendin om even mee te kijken. Vind je het lastig? Loop binnen bij Jongerenwerk073, Eerste Hulp Bij Geldzaken (EHBG) of neem contact op met Koo. Daar zijn altijd mensen die je graag helpen.

Koo

Heb je thuis of op andere vlakken in je leven hulp nodig of kom je er niet uit? Heb je vragen over wonen, zorg, welzijn, werk en geldzaken? Voor informatie en advies kun je in de gemeente ‘s-Hertogenbosch terecht bij Koo. Koo kan je helpen om de weg te vinden naar de juiste hulp en ondersteuning.

Kijk voor meer informatie op de website van Koo. Je bereikt Koo door te bellen of appen naar (073) 615 32 25.

Huisarts

Naast Koo kun je altijd naar je huisarts. Veel huisartsenpraktijken hebben een praktijkondersteuner die hulp biedt. Daarnaast kan de huisarts je doorverwijzen naar andere vormen van hulp.

Als uw kind 18 jaar wordt veranderen er een aantal dingen. Hieronder vindt u informatie over de belangrijkste veranderingen.

Kinderbijslag

De kinderbijslag stopt automatisch na drie maanden waarin uw kind 18 jaar wordt. U krijgt hierover een brief van de Sociale Verzekeringsbank. Meer informatie over de kinderbijslag vindt u op de website van Sociale Verzekeringsbank.

Kindgebonden budget

Het kindgebonden budget stopt automatisch als uw jongste kind 18 jaar wordt.

Huurtoeslag

Het is mogelijk dat uw hoogte van uw huurtoeslag verandert als uw kind 18 jaar of ouder is, bij u in huis woont en geld verdient. Is uw kind tussen de 18 en 23 jaar? Dan wordt dit inkomen pas vanaf een bepaald bedrag meegerekend. Meer informatie en de hoogte van het bedrag vindt u op de website van de Belastingdienst.

Onderhoudsplicht

Als ouder blijft u onderhoudsplichtig totdat uw kind 21 jaar wordt. Dat betekent dat u voor de wet nog wel verantwoordelijk bent voor een slaapplek, kleding, voeding, onderwijs en medische hulp voor uw kind.

Hulp nodig?

Hebt u een vraag over bijvoorbeeld kindgebonden budget of huurtoeslag? Of hebt u hulp nodig bij het invullen van formulieren of het schrijven van een brief? Maak dan een afspraak met Sociaal Raadslieden. Meer informatie vindt u op de pagina Sociaal Raadslieden.