Eikenprocessierups
De eikenprocessierups is de larve van een nachtvlinder. Ze legt haar eitjes vooral in de toppen van eikenbomen. Vanaf april tot begin mei komen de eitjes uit. De rupsjes hebben dan al haren, maar nog niet de brandharen die overlast kunnen geven.
Als de rupsen drie keer zijn verveld, krijgen ze brandharen. We verwachten dat dit jaar tussen eind mei en begin juni. Vanaf begin juni komen de rupsen samen en vormen nesten op de stam. ’s Nachts gaan ze ‘in processie’ op zoek naar voedsel. De brandharen van de eikenprocessierups kunnen gezondheidsklachten veroorzaken bij mens en dier.
Eikenprocessierups op de kaart
Op een speciale eikenprocessierupskaart ziet u alle meldingen van de eikenprocessierups. Ziet u een nest op een andere plek? Meld het via het online meldingsformulier. Wij voegen uw melding toe aan de kaart.
Bestrijding
In juni starten we met het wegzuigen van de nesten. Dit doen we in een bepaalde volgorde. Nesten in de buurt van scholen, zwembaden, sportparken en begraafplaatsen hebben de hoogste prioriteit en krijgen altijd voorrang op de rest. Wilt u meer weten over de werkwijze kijk dan bij de veelgestelde vragen onderaan deze pagina.
Om overlast van de eikenprocessierups te beperken we roepen ook de hulp in van natuurlijke vijanden. Koolmezen eten de rupsen op en sluipwespen en sluipvliegen leggen hun eitjes in de rupsen of poppen van de eikenprocessievlinder. Zodra de larven uit de eitjes uitkomen eten ze van de rups of pop, waarna deze dood gaat.
Met speciale vlinderfilterhotels zorgen we ervoor dat er meer sluipwespen en sluipvliegen in de buurt van de eikenprocessierups gaan leven. Sinds kort hangen er 53 vlinderfilterhotels in onze gemeente. Sluipwespen en sluipvliegen geven overigens geen overlast bij mensen. De sluipwesp is een wespensoort zonder angel en kan dus niet steken. Lees meer in de veelgestelde vragen onderaan de pagina en bekijk de korte video op YouTube.
Eikenprocessierups gezien?
Wees alert bij elke eikenboom en vermijd elk contact met de rupsen.
Eikenprocessierups in uw tuin?
Blijf uit de buurt van de besmette boom. Verwijder de rupsen niet zelf, maar neem contact op met een gespecialiseerd bedrijf, bijvoorbeeld een boomverzorger.
Eikenprocessierups in de openbare ruimte?
Blijf uit de buurt van de besmette boom. Controleer op de kaart of deze locatie bij ons bekend is. Is dat niet het geval? Of zijn we hier al geweest? Maak dan een melding via het online meldingsformulier. Via het formulier geeft u met een speldenprik op de kaart aan waar u de eikenprocessierups heeft gezien. Kijk voor meer informatie over het maken van een melding op de pagina Melding openbare ruimte.
Toch in contact gekomen met brandharen?
Binnen een paar uur ontstaan klachten zoals jeuk, huiduitslag, en irritatie van ogen en/of luchtwegen.
- Trek kleding waarin brandharen zitten voorzichtig uit
- Strip de huid zo snel mogelijk met plakband
- Spoel de huid en ogen af met lauw warm water
- Probeer niet te krabben of te wrijven
- Erge jeuk? Gebruik zalf met menthol, aloë vera of calendula
- Was kleding zo snel mogelijk op 60°C, zodat de eiwitten afgebroken worden
Meer informatie
Wij werken samen met de GGD en volgen de (communicatie)richtlijnen die door de GGD zijn opgesteld. Kijk op de website van Rupsen.info voor meer informatie.
Veelgestelde vragen
Wat is een eikenprocessierups?
Een eikenprocessierups is een larve van een nachtvlinder. Ze legt haar eitjes vooral in de toppen van eikenbomen. Vanaf april tot begin mei komen de eitjes uit. Na een aantal vervellingen, komen de rupsen in groepjes samen. Ze vormen grote nesten op de stam. ’s Nachts gaan ze ‘in processie’ op zoek naar voedsel. Als de rupsen drie keer zijn verveld, krijgen ze brandharen. De brandharen kunnen gezondheidsklachten veroorzaken.
Waar zit de eikenprocessierups?
De eikenprocessierups komt vrijwel alleen voor op zomereiken, wintereiken, moseiken en Hongaarse eiken.
Wat doet de gemeente om de eikenprocessierups te bestrijden?
Wij zuigen de nesten van de eikenprocessierups weg met een industriële zuigunit, dit gebeurt vanaf de grond of met een hoogwerker. Bomen die moeilijk te bereiken zijn worden klimmend gedaan. Hier halen we de nesten niet weg met een zuigunit maar met een lijmband.
Wanneer start de bestrijding?
Als de rupsen 3 keer verveld zijn starten we met de bestrijding. Dit is tussen eind mei en begin juni. We gaan door met bestrijden t/m september
Waar gaat de gemeente aan het werk?
Daar waar het nest duidelijk zichtbaar is. De locaties waar de eikenprocessierups zich bevindt zijn vrijwel allemaal vooraf bekend. We bestrijden de locaties in een bepaalde volgorde. Nesten in de buurt van kindcentra, sport- en recreatiegebieden en begraafplaatsen hebben de hoogste prioriteit en krijgen altijd voorrang op de rest.
Is 1 keer zuigen voldoende?
Na het weghalen van een nest, kan er een nieuw nest ontstaan. Soms moeten we daarom nog een keer terug.
Waarom laat de aannemer sommige hoge nesten zitten?
We bestrijden de eikenprocessierups vanaf de grond. Dat betekent tot een hoogte van 8,5 meter. Zitten de nesten hoger? Dan komt de aannemer op een later moment terug met de hoogwerker.
Bestrijdt de gemeente ook preventief?
Ja, dit doen we door het uitnodigen van insecten en vogels. Zij zijn de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups en eten de rups op. Door het ophangen van nestkasten, het inzaaien van kruidenrijke bermen en het uitzetten lieveheersbeestjes hebben we de omgeving rondom eikenbomen aantrekkelijk gemaakt voor insecten en vogels.
Hoe kan ik mijn tuin aantrekkelijk(er) maken voor vogels en insecten?
Door natuurlijke vijanden uit te nodigen in je tuin, help je mee om het aantal eikenprocessierupsen te verminderen. Diverse natuurorganisaties hebben tips:
Stop in mei met het voeren van vogels zodat ze zich gaan focussen op rupsen.
Gebruikt de gemeente ook (chemische) bestrijdingsmiddelen?
Nee, want daardoor verdwijnen ook andere rupssoorten en insecten. Bovendien kunnen de natuurlijke vijanden het bestrijdingsmiddel (via de rupsen) binnen krijgen.
Gebruikt de gemeente ook plastic folie om overlast door de eikenprocessierups te voorkomen?
Nee, het omwikkelen van boomstammen met folie heeft ter preventie geen zin. De rupsen komen uit de eitjes die hoog in de eikenboom zijn gelegd. Daar eten ze van de bladeren. Ze hoeven dus niet in of uit de boom. Het idee van deze oplossing is dat de folie hun looproute blokkeert. Maar dat is niet het geval.
Hoeveel eikenbomen staan er in gemeente ‘s-Hertogenbosch?
De eikenprocessierups komt vooral voor op zomereiken, wintereiken, moseiken en Hongaarse eiken. Wij beheren ongeveer 16.000 bomen van deze eikensoorten.
Niet gevonden wat je zocht?
Je kunt op verschillende manieren in contact komen met de gemeente ’s-Hertogenbosch.