Proeftuin ’t Zand

In ’t Zand hebben een aantal buurtbewoners het initiatief genomen om jouw wijk van het gas te halen. Deze groep bewoners hebben zich verenigd in buurtcoöperatie ’t Ecozand. Zij hebben hiervoor een uitgebreid plan geschreven en dit idee gedeeld met de woningcorporaties. De gemeente en de woningcorporaties uit de wijk hebben dit initiatief omarmd. Uiteindelijk heeft het College B&W ’t Zand voorgedragen aan het Rijksprogramma Aardgasvrije Wijken. Uit alle voorgedragen wijken uit heel Nederland heeft het Rijksprogramma er een aantal uitgekozen om proeftuin te worden. ’t Zand is er één van.

Er zijn op dit moment geen plannen om het gas in ’t Zand versneld af te sluiten. Wel heeft de gemeente ’s-Hertogenbosch de ambitie om in 2045 aardgasvrij te verwarmen en koken. Dat lijkt nog ver weg, maar om die ambitie te halen moeten we nú al stappen gaan zetten.

Een wijk zal nooit van het ene op het andere moment van het gasnet afgehaald worden. Dit proces zal meerdere jaren duren. Ons doel is dat uiterlijk in 2030 alle woningen in het proeftuingebied aardgasvrij zijn. Dit gaan we in fases doen. Het kan dus zomaar zijn dat jouw woning al eerder van het gas af is. Op dit moment kunnen we daar nog niets over zeggen. Zodra we een duidelijke planning hebben, laten we dit uiteraard weten.

De gemeente ’s-Hertogenbosch heeft als doel om in 2045 energieneutraal te zijn. Dat wil zeggen dat we dan alle woningen op een andere manier verwarmen en niet meer met aardgas, zoals we dat nu doen. De kennis die we nu in ’t Zand opdoen, gebruiken we om ook de rest van ’s-Hertogenbosch aardgasvrij te maken. Wanneer we met andere wijken starten, is op dit moment nog niet bekend. Op de pagina Aardgasvrij kun je meer lezen over hoe we in onze gemeente bezig zijn met aardgasvrij verwarmen.

Waar komt de warmte van het warmtenet in ’t Zand vandaan?

Het plan is om in ’t Zand warmte te halen uit het water. Dit wordt ook wel aquathermie genoemd. Met het water worden huizen en andere gebouwen verwarmd. Hiervoor is een ondergronds buizenstelsel (een warmtenet) nodig om de warmte naar die gebouwen toe te krijgen. Er zijn verschillende manieren om het warme water naar je woning te brengen.

Daarnaast moet een warmtepomp ervoor zorgen dat het water warm genoeg wordt om er in de winter comfortabel bij te zitten. Dat kan een warmtepomp in iedere woning zijn of één grote buurtwarmtepomp.

Op dit moment zijn we aan het uitzoeken hoe we dit in ’t Zand het beste kunnen doen.

Als ik aangesloten ben op het warmtenet, wat worden dan mijn maandelijkse kosten?

Op dit moment kunnen we nog niets zeggen over de maandelijkse kosten. In dit stadium zijn we namelijk nog aan het uitzoeken hoe we het warmtenet precies gaan vormgeven. We begrijpen dat het belangrijk is dat de maandelijkse kosten zo laag mogelijk blijven. Daar houden we bij de ontwikkeling van de warmtenet dus ook zeker rekening mee.

Er zijn verschillende manieren om een woning te verwarmen zonder aardgas. Het is per wijk verschillend wat de meest ideale optie is. In ’t Zand kiezen we voor een warmtenet. Dat is een netwerk van leidingen onder grond, waardoor warm water stroomt. Dit warme water wordt dan gebruikt om de huizen en gebouwen te verwarmen. Het warme water halen we uit de rivier De Dommel. Deze oplossing zijn we nu verder aan het uitwerken.

Moet ik mijn gasfornuis vervangen?

Wanneer je woning aardgasvrij is, kun je ook niet meer koken op gas. Je zal dan over moeten stappen aan elektrische manier van koken. De meest veilige en energiezuinige optie is koken op inductie. Meer weten over het koken op inductie en welke voordelen dit heeft? Ga naar de website van Hier Opgewekt.

Zijn mijn pannen geschikt voor inductie?

Vaak wordt gedacht dat pannen weggegooid moeten worden als je overstapt van gas naar inductie. Gelukkig hoeft dat in de meeste gevallen niet. Als jouw pan aan deze eisen voldoet, is jouw pan gewoon geschikt voor inductie:

• De pan heeft een platte bodem. Dit is nodig om de pan goed te kunnen verwarmen door de inductiekookplaat. Je kunt dit controleren door de bodem van de pan horizontaal op ooghoogte te houden. Zie je een bolling? Dan is de pan niet meer geschikt. Je merkt dit vaak ook doordat je pan niet goed opwarmt door de inductiekookplaat.
• De pan is magnetisch. Dit kun je controleren door een magneetje tegen de bodem van de pan te houden. Blijft deze plakken? Dan is je pan magnetisch.
• Je pan is niet beschadigd. Soms is een pan beschadigd door het koken op gas. Dit kun je controleren door de pan op een krant te plaatsen en te verschuiven. Scheurt de krant? Dan kun je de pan niet gebruiken op een inductieplaat.
  Als je een nieuwe pan koopt, heeft die vaak ook een symbool ‘geschikt voor inductie’.

Als ik nieuwe pannen moet kopen, wie gaat dat vergoeden?

Zijn jouw pannen niet geschikt voor inductie, en moet je dus nieuwe pannen kopen? We begrijpen dat je hier vragen over hebt. Op dit moment zijn we in het project nog niet bezig met de aanschaf van nieuwe pannen. Hoe we dit gaan regelen, weten we dus nog niet. Ons streven is dat het afstappen van gas voor iedereen zo aantrekkelijk mogelijk moet zijn. Dat geldt dus ook voor het koken op inductie.

Waarom is isoleren belangrijk?

Isolatie is de eerste stap bij het verduurzamen van je woning. Het energieverbruik moet namelijk flink omlaag. Met goede isolatie gaat heel weinig warmte verloren en heb je minder energie nodig om je huis te verwarmen. De temperatuur in huis blijft heel constant. In de winter blijft een goed geïsoleerd huis lekker warm, en in de zomer juist koel. Naast energie besparen zorgt isolatie dus voor een fijn en comfortabel huis.

Wil jij als woningeigenaar je alvast voorbereiden op wonen zonder aardgas? Kijk op de website van Brabant Woont Slim naar de isolatiemaatregelen die je nu al kunt nemen.

Als je een woning huurt, zorgt jouw verhuurder ervoor dat je woning wordt geïsoleerd. Daarnaast zijn er ook dingen die je zelf al kunt doen, zoals bijvoorbeeld het plakken van tochtstrippen. Meer weten? Buurtcoöperatie ’t Ecozand heeft handige energiepakketten waarmee jij zelf alvast aan de slag kunt.

Welke subsidies zijn er beschikbaar als ik mijn woning wil isoleren?

Wanneer je je woning wilt isoleren, zijn er verschillende mogelijkheden waar je als inwoner van de gemeente ’s-Hertogenbosch gebruik van kunt maken. Op de website van Brabant Woont Slim kun je meer informatie vinden. Op deze website is ook een pagina ‘Financiering & Subsidies’. Hier vind je alle mogelijkheden voor jou op een rij. Heb je liever direct contact met een adviseur? Bel dan gerust naar 085 – 041 00 70 of stuur een e-mail naar info@brabantwoontslim.nl.

Wie zijn er betrokken bij proeftuin ‘t Zand?

Een wijk aardgasvrij maken is een omvangrijk project. Daarom doen we dit samen met verschillende partijen die bij de wijk betrokken zijn en/of expertise hebben die nodig is voor dit project. We hebben een projectteam samengesteld met diverse specialisten:

• Gemeente ’s-Hertogenbosch: de gemeente heeft de regierol in dit project. Vanuit de gemeente is er daarom een projectleider aangewezen die ervoor zorgt dat dit project in goede banen wordt geleid.
• Buurtcoöperatie ’t EcoZand. Het initiatief om een deel van de wijk ’t Zand aardgasvrij te maken is ontstaan bij enkele buurtbewoners. Zij zijn verenigd in ’t Ecozand en maken actief deel uit van de projectgroep.
• Woningcorporaties Zayaz, Charlotte van Beuningen en BrabantWonen. Een groot deel van de woningen in ’t Zand zijn huurwoningen, daarom zijn ook de woningcorporaties in de wijk aangehaakt. Zayaz treedt in dit project op als penvoerder namens de 3 woningcorporaties in de wijk.
• Enpuls Warmte Infra. Ons doel is dat we een goed werkend warmtenet hebben. Daarom is ook Enpuls Warmte Infra bij dit project betrokken. Zij zijn een onderdeel van Enexis, de netwerkbeheerder die ervoor zorgt dat het energienetwerk wordt aangelegd en wordt onderhouden.

Het project proeftuin ’t Zand is een meerjarig project. Om de samenwerking in goede banen te leiden is er een intentieovereenkomst getekend tussen de bovengenoemde partijen.

Naast deze vier organisaties zijn er nog meer partijen betrokken bij dit project. Eén daarvan is Farent, een maatschappelijk dienstverlener die ondersteuning biedt in diverse Bossche wijken. Zij zijn op de hoogte van wat er leeft in de wijk ’t Zand. En dat is erg belangrijk, want een wijk aardgasvrij maken is niet alleen maar een technisch proces. We willen graag bewoners hierbij betrekken en hun input meenemen in ons project. Dat helpt ons om uiteindelijk een aanbod te kunnen doen dat aansluit bij de wensen van de bewoners in ’t Zand.

Wil jij ook onderdeel zijn van het projectteam? Lijkt het je leuk om mee te denken over dit project? Je bent van harte welkom! Stuur een e-mail naar Frank Vermeulen via het digitaal contactformulier en wij nemen zo snel mogelijk contact met je op.

Waar wordt dit bedrag precies aan besteed?

Het bedrag wat we van het Rijk hebben ontvangen, wordt aan de volgende zaken besteed:

• Proces- en ontwikkelkosten. Dit zijn de kosten die nodig zijn om samen met verschillende partners een warmtenet en een wijkgerichte aanpak te ontwikkelen.
• De meerkosten van het nieuwe warmte-systeem. Mogelijk is het nieuwe warmte-systeem duurder dan het (niet-duurzame) warmtesysteem waar we nu onze woningen mee verwarmen. Met de rijksbijdrage willen we deze extra kosten opvangen.
• Tegemoetkoming aan woningeigenaren. Wanneer je als woningeigenaar mee wilt doen met het warmtenet, moeten er aanpassingen worden gedaan in je woning. Vanuit de subsidie komt er een (beperkte) tegemoetkoming hiervoor beschikbaar. Het is nog niet bekend hoeveel dit zal worden. Wat we hierover wel kunnen zeggen, is dat we graag willen dat zoveel mogelijk woningen mee willen doen met het buurtwarmte systeem wat we aan het ontwikkelen zijn. Dan werkt het namelijk het beste. Het is dus in ons belang om meedoen voor woningeigenaren zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Dat betekent dat wij de kosten voor woningeigenaren zo laag mogelijk proberen te houden.

Overigens lijkt 5,4 miljoen een groot bedrag, maar dat is zeker niet voldoende om een goed werkend warmtenet te ontwikkelen. De verschillende partijen die meedoen, leveren zelf ook een grote bijdrage aan dit project.

Wie bepaalt hoe het geld wordt verdeeld?

De gemeente heeft beschikking over de rijksbijdrage voor het plan. Dat geldt overigens voor alle proeftuinen in het land. De gemeente heeft dus de zeggenschap over hoe het geld besteed wordt. Hierbij wordt samengewerkt en afgestemd met de andere partners in het project.

Het projectteam is nu de plannen aan het toetsen en optimaliseren. Voor het slagen van de proeftuin is het belangrijk dat het aanbod naar bewoners zo aantrekkelijk mogelijk is, zodat zoveel mogelijk bewoners mee willen doen. Om dat te bereiken komt er een verdeling die transparant en rechtvaardig is.

Als je de Proeftuinbijdrage over de ca 500 huishoudens in ‘t Zand verdeelt, komt er dus € 11.000 per huishouden beschikbaar. Klopt dat?

Nee, dat klopt niet. De proeftuinbijdrage is niet alleen bedoeld voor het isoleren van woningen en bedrijven. Om een wijk aardgasvrij te maken, is het namelijk ook van belang dat er een nieuw warmtenet komt. Een warmtenet dat warmte duurzaam opwekt en transporteert naar de woningen, voor een aantrekkelijk tarief. Het ontwikkelen én realiseren van zo’n warmtenet kost ook een hoop geld. Daarnaast zijn er ook andere kosten die gemaakt moeten worden. Zoals bijvoorbeeld voor vergunningen en advies en onderzoek. Ook wordt er een buffer aangehouden voor onverwachte tegenslagen.

Welke bijdrage per huishouden beschikbaar komt en tegen welke voorwaarde, wordt in de loop van de tijd vastgesteld. Op dit moment zitten we nog volop in de onderzoeken. Zodra we hier meer over bekend is, laten we dit weten.